Енциклопедија на македонската книжевност

Живот и дело

Серски митрополит, книжевник, организатор на книжевната дејност во Серскиот книжевен центар, поттикнувач на духовните и културни врски меѓу јужнословенските центри со Света Гора и со Синај. Како духовник најпрво престојувал во Скопско, а од таму со повелба на српскиот завојувач во Македонија Стефан Душан од 19 мај во 1343 година бил испратен во Призрен како прв игумен да ја почне изградбата на манастирот „Св. Архангели Михаил и Гаврил“. Не ја дочекал доградбата на манастирскиот храм, зашто по две години бил назначен за митрополит на Серската митрополија и таму останал до својата смрт околу 1360/1361 година. Меѓувреме во неговиот роден крај го добил храмот „Св. Никола“ на реката Пчиња кај Кожле, како доживотно властелинство и признание за активната духовна дејност. Организирајќи ја духовната и книжевната дејност во неговата серска диецеза, станал и иницијатор за потесните врски на јужнословенските центри со Света Гора и пошироко до Синај. Вложувал напори да се координираат општите развојни реформи во теологијата и во книжевноста меѓу православните средини, притоа дури испраќал во Синајскиот манастир структурно реформирани литургиски ракописи за да им послужат на синајските книжевници како предлошки. На тој начин тој го издигнал Серскиот духовен и книжевен центар близу до позицијата со Светогорскиот центар. Тој им се обраќал на серските книжевници за да вршат преводи или преписи на конкретни реформирани библиски, литургиски или проповедно-поучни книги. Во еден од испратените во Синајскиот манастир ракописен Посен триод е запишана и негова оригинална поетска творба, т.н. Синајски стихови, како декларативна поетска химна за Синајската гора инспирирана од старозаветната неизгорлива капина, од која Господ му се јавил на Мојсеј. Се претпоставува дека тој бил автор и на еден Ноќен канон, пишуван на византискогрчки јазик. Веројатно станува збор за „покоен“ канон, во византиската книжевна традиција познат како Κατανυκτικоς. Во 1353 година бил и еден од авторите на правните дополнувања во Душановиот законик, но и како редактор на некои законски членови. (И.В.)

Повеќе

Автор

ЈАКОВ СЕРСКИ
Скопско, почеток на XIV век - 1360/1361, Сер
средновековна книжевност
автор

Опус

Оригинални творби:

Синајски стихови; правни дополнувања и редактирање на некои законски членови во Душановиот законик. 1353.

Претпоставка за авторство:

Ноќен канон, на византискогрчки јазик – познат и како Κατανυκτικоς.

Библиографија

Велев, Илија. 1996. Македонскиот книжевен XIV век. Скопје: Веда, стр. 62-64; Велев, Илија. 2014. Историја на македонската книжевност. т. 1. Средновековна книжевност (IX-XIV век). Скопје: Гирланда, стр. 469-470; Радојичић, Ђорђе. Сп. 1962. „Јаков Серски књигољубац и песник српски XIV века“. Летопис Матице српске, књ. 390, св. 4, стр. 327-332; Македонска книжевност IX-XVIII век. Избор, редакција, предговор, книжевно-историски коментари и белешки Илија Велев. Битола: Микена, стр. 245-247; Острогорски, Георги. 1968. „О серском митрополиту Јакову“ во: Зборник Филозофског факултета, књ. 10-1. Београд, стр. 219-226; Поп-Атанасов, Ѓорги, Велев, Илија и Јакимовска-Тошиќ, Маја . 1997. Скрипторски центри во средновековна Македонија. Скопје: ИМЛ, стр. 303-316; Поп-Атанасов, Ѓорги, Велев, Илија и Јакимовска-Тошиќ, Маја . 2004. Творци на македонската литература (IX-XVIII век). Скопје: ИМЛ, стр. 129-133; Walter, Christopher. 1977. „The Portrait of Jakov of Serres in London. Additional 39626“. Зограф, бр. 7, стр. 65-72.

Живот и дело

Опус

Библиографија

Контакт

Поважни линкови

ЈАКОВ СЕРСКИ

Живот и дело

Опус

Библиографија

Контакт

Поважни линкови