ИВАН А. ШАНДАРОВ

Просветен работник, поет, патописец, публицист, фолклорист и стенограф.

Работел како учител во Кочани (1881) и Солун (1882). Подоцна станал стенограф, најпрво во Пловдив (1883/1884), а потоа во Софија (1884). Соработувал со Зборникот на народни умотворби, наука и книжевност каде што имал можност да ги објави фолклористичките записи и значајната студија „Белешки по фонетиката на штипскиот говор“. Соработувал и со весниците и списанијата Наука, Јужна Б’лгарија, Славјанин и др. Најчесто во неговите трудови пишувал за источниот дел на Македонија: за Штипско и Кратовско. Познато е дека собрал и подготвил збирка со народни песни кои му ги доставил за публикување на пловдивското научно-книжевно сп. Наука, но сепак редакцијата на списанието објавила само две подолги епски песни. Како и неколкумина други македонски автори, пишувал и за месности надвор од Македонија. Шандаров тоа го сторил со патописот за Кремиковскиот манастир кај Софија. Овој краток патопис, пред сѐ, го краси документаристиката. Едноставноста при пишувањето и интересот кон стариот манастир се главните црти што го карактеризираат ова дело.

Шандаров е автор на повеста Патриоти на Сливничката битка: мала повест од 1886 г., посветена на Српско-бугарската војна од 1884 г. со 38 страници. Истата година ја објавил и збирката песни Стихотворби, којашто има 39 страници. Збирката останала забележана во тогашната јавност со една рецензија, во која е наведено дека песните се слаби. Сепак, понатаму се додава дека: „внимателниот читател ќе сретне доста добри идеи, облечени во поетски дух“. (С. К.)