ПЕТАР ЗАВОЕВ

Живот и дело

Прозаист и публицист.

Прозаист и публицист.

Се школувал во Штип и Солун. По завршувањето на образованието се посветил на журналистиката, па како новинар работел во Пловдив и во Софија. Бил еден од иницијаторите за основање на журналистичкото друштво во Софија и на Македонскиот научен институт.

Ги редактирал/соработувал со весниците: Жило, Пловдивска пошта, Нова зора, Нов свет, Народно единство, Огледало, Бодил, Македонија, Литературен глас, Македонски преглед и др. Од особено значење е т...

Прозаист и публицист.

Се школувал во Штип и Солун. По завршувањето на образованието се посветил на журналистиката, па како новинар работел во Пловдив и во Софија. Бил еден од иницијаторите за основање на журналистичкото друштво во Софија и на Македонскиот научен институт.

Ги редактирал/соработувал со весниците: Жило, Пловдивска пошта, Нова зора, Нов свет, Народно единство, Огледало, Бодил, Македонија, Литературен глас, Македонски преглед и др. Од особено значење е тоа што Завоев бил основач на списанието за деца и млади Македонска ѕвезда, едно од првите вакви списанија во кои учествувале Македонци. Во него биле објавувани песни, мали раскази, описи, басни, гатанки итн. Во дел од овие весници објавувал раскази, статии, осврти и спомени. Голем дел од нив ги потпишал со псевдоними: Белоглав, Прохор Пчински, Гаврил Лесновски, Пиеро, Отински Дон Педро, Бодкин итн.

Во неговото книжевно творештво доминира прозата. Така, на пример, еден од првите поголеми прозни записи напишани од Македонец е Кривата круша (1908), психолошки роман. Во него Завоев со психолошко-филозофска длабочина се обидел да го опише посебниот однос помеѓу брат и сестра. Завоев најмногу се истакнал како раскажувач. Во критиката е забележано дека иако немал солидно образование, како весникар имал убав стил. Некои од неговите раскази се сосема добро обработени, со впечатливи лирски описи на природата до силно нагласени дијалози меѓу протагонистите. И тука се чувствуваат неговите обиди ликовите да ги портретира психолошки, односно да ги долови нивните најдлабоки чувства. Како куриозитет, како една од особеностите на дијалозите во расказите ќе ја наведеме многу честата употреба на интерпункциските знаци (!, ...). Главно речениците во дијалозите завршуваат токму со нив, или со извици или се недовршени, односно стивнуваат во говорот. Како што самиот напишал, пишувал единствено за унапредување на знаењето, на уметноста, на просветата, „за оние мои добри сограѓани кои ме поттикнаа кон тоа“. Расказите биле напишани без да се размислува за надомест и секако „не за слава и печалба нешто од нив“. „Исто така, не ги напишав овие раскази за да ги поднесам на Министерството за просвета. Бог да чува!“. Завоев се чувствувал обврзан да им понуди на читателите, особено на помладите, четиво коешто би било разбирливо, со поучен карактер и со уметнички вредности.

Главно, во неговите творби за основа се зема животот на луѓето во Македонија од крајот на XIX и почетокот на XX век, најчесто ликовите се од штипско-кочанскиот крај. Своевремено, Завоев бил познат раскажувач и човек кој ја популаризирал литературата за деца. (С. К.)