ВАСИЛ ПАСКОВ

Живот и дело

Своевремено, Пасков важел за еден од најнадарените и најоригинални раскажувачи.

Раскажувач, публицист, револуционер и просветен деец.

Гимназија завршил во Солун, а на Софискиот универзитет дипломирал на отсекот историја. По завршувањето на образованието станал учител во Битола и во Ново Село, Штипско. Во Битола се вклучил во редовите на македонското револуционерно движење. Осомничен за својата дејност, бил уапсен и затворен во Скопје. По излегувањето од затворот ја продолжил револуционерната дејност. Подоцна бил еден од основачите на Илинденската организација фор...

Раскажувач, публицист, револуционер и просветен деец.

Гимназија завршил во Солун, а на Софискиот универзитет дипломирал на отсекот историја. По завршувањето на образованието станал учител во Битола и во Ново Село, Штипско. Во Битола се вклучил во редовите на македонското револуционерно движење. Осомничен за својата дејност, бил уапсен и затворен во Скопје. По излегувањето од затворот ја продолжил револуционерната дејност. Подоцна бил еден од основачите на Илинденската организација формирана како доброволна и културно-просветна организација на македонските емигранти, учесници во Илинденското востание.

Бил главен редактор или соработувал со весниците: На оружје, Знаме, Револуционерен лист, Илинден, Прјапорец, Македонски преглед и др. Лазар Томов за него запишал дека како журналист „Пасков се ползуваше со добро име меѓу колегите. Тој секогаш ја гонеше неправдата, фалшот и беше борец за слободата на онеправданите и угнетените“. Дека бил добар говорник и раскажувач, Георги Поп Христов забележал уште во неговите рани години: „Пасков поседуваше красноречие и со своите беседи пред групните началници, со патриотски приказни коишто ги држеше во Неделното училиште, не малку помогна да се подигне револуционерниот дух“.

Неговата книга Насилствен брак е една од најдобрите збирки раскази од тоа време. Збирката е сочинета од дванаесет раскази („Еден од заборавените“, „Тие се родени еден за друг“, „Примката е подготвена“, „Среде веселбите несреќа, страв, изненадување и пак веселби“ итн.). Овој „вреден естетски резултат“ (В. Тоциновски) го претставуваат заокружени целости кои низ реминисценции и вметнување приказна во приказна ја создаваат целината на книгата. Богатата галерија ликови и карактери трагаат по свеста и совеста на човекот. Бројните лирски пасажи ги откриваат магичните слики на природата.

Иако збирката Насилствен брак е единствена објавена книга раскази на Пасков, тој објавил уште неколку раскази низ периодиката („Пред смртта“, „Вулкан“, „Хектографот“, „Шпионот“ и др.). Во голем дел од нив доминира татковинската тематика.

Иако не е премногу обемен, раскажувачкиот опус на Пасков од повеќемина книжевни историчари и критичари е оценет како еден од најубавите во македонскиот XIX век, а Пасков е означен како еден од најнадарените и најоригинални раскажувачи од тоа време.