Енциклопедија на македонската книжевност

Живот и дело

Тој е еден од најзначајните литерати од турска националност, кој со својата преведувачка дејност има огромен придонес во афирмацијата на источната поезија и филозофија во македонската култура.

Поет, драматург, писател за деца, преведувач и филмски критичар. Тој е еден од најзначајните литерати од турска националност, кој со својата преведувачка дејност има огромен придонес во афирмацијата на источната поезија и филозофија во македонската култура. Ги има преведено на македонски јазик тројцата најзначајни класични турски поети – суфии: Ахмед Јесени, Јунус Емре и Џелалудин Руми – Мевљана. Тој е особено заслужен и за рецепцијата на поезијата на големиот турски поет Назим Хикмет кај македонската читателска публика. Емин пишува на два јазика – за него мајчини јазици се и турскиот и македонскиот, што е редок случај на билингвизам.

Завршил средно економско стручно училиште и Педагошка академија во Скопје. Работел како наставник во ОУ „Тефејуз“, а потоа и како новинар во весникот „Нова Македонија“, од каде преминал во весникот на турски јазик „Бирлик“. Работел и во Републичкиот комитет за култура. Бил прв одговорен уредник на месечното списание за уметност „Сеслер“ на турски јазик, чиј прв број бил објавен во декември 1965 година. На оваа функција останал до 1973 г., кога бил назначен за одговорен уредник на програмата на турски јазик во Радио Скопје. Членувал во мкедонскиот ПЕН центар, а бил член на Друштвото на писателите на Македонија од 1956 година. Во 1978 г. бил избран за генерален директор на Театарот на народностите во Скопје. Потоа преминал во состав на Министерството за култура на Македонија и станал заменик-министер за култура на Република Македонија, останувајќи на таа позиција до своето пензионирање. Од 1995 г. бил советник и колумнист на интернационалниот тријазичен весник „Заман“. За неговиот живот и за неговата културна и уметничка дејност во 2017 г. е снимен документарниот филм „Ѓулчинар Илхами Емин“ во режија на Исмет Арасан.

Раното творештво на Емин се состои главно од поезија што ја пишувал и на турски и на македонски јазик. Првите збирки му се објавени на македонски јазик: Животот пее и плаче (1955) и Деноноќија (1957). Во 1952 година, во издание на „Детска радост“ во печат излегува делото Гласови / Sesler, во кое со свои стихови партиципираат Неџати Зекерија, Фахри Каја, Махмут Киратли и Илхами Емин. Две години подоцна, од страна на издавачката куќа „Кочо Рацин“ е издадена книгата Барање / Aramak која ги содржи поезиите на Емин и Неџати Зекерија. Отаде каменот / Taş Ötesi е првата книга во Македонија објавена на два јазика во 1965 година. Подоцна Илхами Емин објавува неколку збирки поезија и неколку романи на македонски јазик, а исто така и повеќе книги за деца на турски јазик. Неколку негови дела се издадени и во Турција. Поради специфичното место на метафората на розата во лириката на Емин, тој од проследувачите на неговото дело е наречен „поетот на розата“. Тој се смета за еден од најрелевантните специјалисти за културата и историјата на суфистичкото движење на Балканот.

Првиот роман на Илхами Емин Ѕид што оди (Yürüyen Duvar) е објавен прво на турски јазик (2008), а подоцна во сопствен превод и на македонски јазик (2012). Романот Огнени птици (2011) раскажува за едно јуручко село крај Радовиш. Напишан е како тек на свеста на главниот лик Јурук Осман, без употреба на интерпункција. Илхами Емин е автор и на повеќе драмски текстови кои биле играни на сцената на Турскиот театар во Скопје, како што е на пример текстот за претставата Сијах калем (заедно со Јордан Плевнеш).

На Меѓународниот фестивал на турска поезија одржан во Ашкабат, главниот град на Туркменистан, му била доделена наградата „Големо знаме“. Добитник е и на наградата „Книжевен жезол“ на ДПМ во 2007 година. За романот Ѕид што оди ја добил книжевната награда „Рациново признание“ во 2013 година. За неговото дело во 2016 г. била објавена посебна книга Ѓулкаја од Назли Рана Ѓурел и Зеки Ѓурел. (С. С.-Е.)

Повеќе

Автор

ИЛХАМИ ЕМИН
8.VIII 1931, Радовиш - 28.IV 2020, Скопје
современа книжевност
автор

Опус

Животот пее и плаче. 1955. Скопје: Кочо Рацин (поезија); Деноноќија. 1957. Скопје: Кочо Рацин (поезија); Отаде каменот / Taş Ötesi. 1965. Скопје: Култура (поезија на македонски и турски); Kırk Dost. 1965. Скопје: Детска радост (поезија за деца); Ay kedisiz saray. 1964. Скопје: Нова Македонија: Детска радост (поезија за деца); Güneşli şiirler. 1966. Скопје: Нова Македонија: Детска радост (поезија за деца); Gülkiliç : şiirler. 1971. Istanbul: ASYA (поезија); Gülçiçek. 1972. Üsküp: Birlik (поезија); Ay kedisiz saray. 1973. Üshküp: Türkçe yayinlar kurumu (раскази за деца); Şiirli alfabe. 1974. Üsküp: Birlik (поезија за деца); Ѓулчичекхана“ / Gülçiçekhane. 1974. Скопје: Култура (поезија на македонски и турски); Gülev. 1980. Űshkűp: Birlik (поезија за деца); Hepimiz Tito. 1982. Űshkűp: Birlik (поезија за деца); Yőrűkçe. 1981. Űshkűp: Birlik Yayinlari (поезија за деца); Розариум. 1985. Скопје: Култура (поезија); Црневица. 1986. Скопје: Огледало (поезија); Нарцис и Шахмарена. 1989. Скопје: Детска радост; Bilmeceli alfabe. 1990. Скопје: Македонска книга: Наша книга: Култура: Мисла: Детска радост (поезија); Şiirler: (seçmeler). 1990. Скопје: Македонска книга: Наша книга: Култура: Мисла: Детска радост (поезија); Güneşli şiirler. 1990. Скопје: Македонска книга: Наша книга: Култура: Мисла: Детска радост (поезија); Güldeste. 1991. Üsküp: Birlik (поезија); Ѓулдин. 1993. Скопје: Мисла (поезија); Güldin. 1993. Üsküp: Birlik (поезија); Ѓулпат / Gülyol.2003. Скопје: Макавеј (поезија на македонски и турски); Yürüyen Duvar. 2008. Скопје: Три (роман); Gülkaya / Ѓулкарпа. 2009. Скопје: Дијалог (поезија на македонски и турски); Ѓултепе (Ридот на розата). 2010. Скопје: Галикул (поезија); Огнени птици. 2011. Скопје: Три (роман); Ѕид што оди. 2012. Скопје: Магор (роман).

Библиографија

Аго, Актан. 1989. Литературата на турската народност во Социјалистичка Република Македонија од 1944 до 1984 година, Универзитет „Св. Кирил и Методиј“ – Скопје: необјавена докторска теза; Котева, Ивана и Челик, Махмут. 2018. „Доајенот на турската книжевност во Македонија - Илхами Емин“. Годишен зборник. Штип: Филолошки факултет, УГД - Штип. стр. 75-82; Петрески, Христо. 2013. „Динамична и стамена градба (Илхами Емин: Ѕид што оди). Синтези бр. 33, стр. 50-51.

Живот и дело

Опус

Библиографија

Контакт

Поважни линкови

ИЛХАМИ ЕМИН

Живот и дело

Опус

Библиографија

Контакт

Поважни линкови