Енциклопедија на македонската книжевност

Живот и дело

Еден од основните белези на неговото творештво е свеста за националното и социјалното, што резултира и со негов голем интерес за собирање на народното творештво.

Македонски поет, значаен активист на работничкото и синдикалното движење во Македонија пред Втората светска војна. Роден е во Велес, во работничко семејство. Основното образование го завршил со одличен успех и бил наградуван со пофалници како исклучителен ученик, а потоа се запишал во велешката Гимназија. Поради тешките материјални услови во кои се наоѓало неговото семејство, Димов успева да заврши само втори клас гимназија. Во 1925 г. почнува да го изучува столарскиот занает, и освен во Велес работи и во Пеќ, како и на изградбата на железничката пруга Велес – Битола. Започнувајќи од 1938 г., секоја година по неколку месеци престојува во Белград каде што работел како столар. Во текот на своите престои во Белград, Димов постојано бил во контакт со водачите на напредното работничко движење и истовремено остварувал средби со напредните творци од Србија. Неговиот ангажман во националното и социјалното движење ќе резултира со чести затворања. Во 1939 г. бил еден од организаторите на демонстрациите на велешките монополски работници. Иако неговото здравје веќе било нарушено од туберкулоза, тој во 1940 г. повторно заминува за Белград не само како работник туку и да учествува во септемвриските демонстрации. Непосредно потоа неговата здравствена ситуација се влошила и тој бил префрлен во болница. Починал истата 1940 г. под неразјаснети околности, а според некои извори „бил отруен од властодршците“ (Ристовски 1982, Том II: 259).

Во литературата, Кире Димов е познат и под псевдонимот Мал Кире. Неговото творештво започнало и се развивало под влијание на Кочо Рацин. Првиот негов обид во литературата е расказот „Паѓање од скеле“, напишан во 1933 г., а објавен една година подоцна во вториот број на сп. Гранит во Подгорица. Освен во ова сп., Димов ќе објавува и во Наша реч, Наш глас и Наш лист, во кои се публикувани неговите песни: „Балада на заборавените“, „На натпревар“, „Пенчо“, „Пролет во фабричката населба“, „Младост“, „Песна за тутуновите полиња“, „Фрагмент“, „На другарот“, „Летна вечер“, „По разделбата“, „Таа вечер“, „Твојот глас“, „Вечер“, „Копнеж“, „Средба“, „Размисли“, „Те презирам“, „Само за тебе“ и „Последна песна“. Во своето дело Пројави и профили, Блаже Ристовски посочува дека ако се водиме според некои поетски одлики на песната „Крвави тутунови лисја“, објавени во сп. „Наша књижица“ во Нови Сад (2, 2; февруари 1938, 26-27), чиј автор не е потпишан, би можело да се претпостави дека нејзин автор е токму Кире Димов.

Кире Димов, како и најголемиот број напредни творци од Вардарскиот дел на Македонија во периодот меѓу двете светски војни, пишува паралелно на два јазика – како на српски, кој во тоа време е официјален јазик, така и на мајчиниот – народниот македонски јазик. Пишувајќи за неговиот опус, Томислав Тодоровски вели дека „неговите раскази претставуваат потресно документарно сведоштво за тешкиот живот на работниците во услови на крајно изострените класни противречности во тогашното класно општество“, додека пак „неговите новинарски прилози се посветени на актуелни теми од општествениот, политичкиот, економскиот и културниот живот на младината и работниците во Вардарска Македонија од меѓувоениот период“ (Тодоровски 2008: 524).

Освен пишување поезија и проза, како и новинарски текстови и лирски записи, Димов собирал и народни песни од Велес и Велешко. Еден од основните белези на неговото творештво е свеста за националното и социјалното, што резултира и со негов голем интерес за собирање на народното творештво. Оваа негова активност повратно влијае врз неговата поезија, што се огледува во блискоста на неговата поетика со онаа на народната поезија. (Д. А.)

Повеќе

Автор

КИРЕ ДИМОВ
12.V 1912, Велес - 18.XI 1940, Белград
современа книжевност
автор поезија проза расказ

Опус

„Паѓање од скеле“. 1934. Подгорица: Гранит бр. 2 (расказ); „Крвави тутунови лисја“. 1938. Нови Сад: Наша књижица бр. 2 (песна); Балада на заборавените. 1940. Скопје: Наша реч бр. 2 (песна); „Пенчо“. 1940. Скопје: Наша реч бр. 1 (песна); Недовршени стихотворби на српски јазик: „На натпревар“, „Пролет во фабричката населба“, „Младост“, „Песна за тутуновите полиња“, „Фрагмент“, „На другарот“, „Летна вечер“, „Вечер“, „Таа вечер“, „По разделбата“, „Твојот глас“, „Копнеж“, „Размисли“, „Последна песна“, „Средба“, „Те презирам“ и „Само за тебе“.

Библиографија

Ристовски, Блаже. 1980. Македонскиот стих 1900-1944. Том I и Том II. Скопје: Мисла. Ристовски, Блаже. 1982. Пројави и профили од македонската литературна историја. Том I и Том II. Скопје: Студентски збор.Сталев, Георги. 2003. Историјата на македонската книжевност 1800-1945, II дел: првата половина на ХХ век. Скопје: Институт за македонска литература.Тодоровски, Томислав. 2008. Македонски дводомни писатели. Битола: Микена.

Живот и дело

Опус

Библиографија

Контакт

Поважни линкови

КИРЕ ДИМОВ

Живот и дело

Опус

Библиографија

Контакт

Поважни линкови