Енциклопедија на македонската книжевност

Живот и дело

Просветен деец, поет, раскажувач, собирач на народно творештво, можеби најучениот Мариовец од крајот на XIX и првата половина на XX век.

Неговиот татко, Бино (Бине) Андонов, бил најпознатиот учител и борец против грчката пропаганда. Крсто завршил училиште во Битола, по што станал учител во мариовските села Бешиште, Витолиште и Полчиште. Бинев речиси никогаш не го напуштил Мариово, со исклучок на краткотрајната епизода со школувањето во Битола. Триесетината мариовски села станале негов микрокосмос – тука живеел, работел и дејствувал. Увидувајќи ги сплетките и игрите што странските пропаганди ги правеле во однос на македонското население во Мариово, Бинев се вклучил во редовите на ТМОРО, помагајќи го револуционерното движење како интелектуалец, со пренос на пошта, исхрана на четниците и сл., но никогаш не се вклучил директно во револуционерното движење. За време на Првата светска војна бил регрутиран од страна на бугарската армија, извршувајќи ја должноста секретар-даночник. Бил убиен кај Живовска Река во 1918 г., кај село Живово, Мариово, под неразјаснети околности.

Бинев е автор на: Збирка стихотворби на 51 страница, Впечатоци од Мариово на 94 страници, Опис на битот на Мариовскиот крај во Македонија од 1913 г. на 50 ливчиња и Белешки кон описот на битот на Мариовскиот крај од 1913 г. на 10 ливчиња, Село Витолишта – записки на 5 полутабаци од тетратка, како и на Дневник на Кр. Бинев од 1913 година. Во овие ракописи наоѓаме голем број информации за секојдневниот, политичкиот и културниот живот на Маровците, потоа податоци за извршени насилства од Турците, географско-етнографски описи, начинот на живот на мариовското население и борбата за слобода, народни песни, баења, пословици итн. Од неговите песни ќе ги издвоиме: „Каранџулов“, „Три војводи прилепчани“, „Предавство“, „Хероите“, „Грците во Полчишта“, „Изгорувањето на с. Живово“, „Борба“, „Државен преврат во Турција“ и други. Најголемиот дел од нив се напишани во осмерец и десетерец, со едноставни рими АБАБ, без поголема уметничка вредност. Од исклучително значење се неговите дневнички записи и записите од битот на Мариовците (повеќе велигденски, водички и битови песни), напишани на народен, мариовски говор.

Бинев бил сведок на разгорените страсти и на секојдневните борби помеѓу андартските и четите на МРО, коишто се одвивале на територијата на Мариово. Оттаму произлегуваат и повеќе песни на Бинев, напишани по повод палење на некое село, некоја битка, значајна личност од револуционерното движење и слично. Целото негово творештво е од „локален“ карактер, односно врзано е со Мариово. Песните, приказните, историјата, сето тоа е обработено со голема љубов кон родниот крај. Бинев е, можеби, една од најтрагичните фигури на македонскиот „тажен век“, бидејќи неговиот интелектуални и творечки квалитети никогаш не дошле до целосен израз. (С. К.)

Библиографија

Тодоровски, Томислав. 2021. „Заборавениот етнограф и стихотворец од Витолоште“. Крсте Бинев Андонов. 1995. Записи од Мариово. Избор и предговор Томислав Тодоровски. Скопје: Матица македонска, стр. 7-13; Ковилоски, Славчо. 2018. „Запис за Крсто Бинев (Андонов) по повод 100 години од неговата смрт“. Современост бр. 3, стр. 110-113.

Живот и дело

Опус

Библиографија

Контакт

Поважни линкови

КРСТЕ БИНЕВ (АНДОНОВ)

Живот и дело

Опус

Библиографија

Контакт

Поважни линкови