Енциклопедија на македонската книжевност

Живот и дело

„Беше во ноќта, околу 5 часот (по турски). Улиците на градот веќе беа стивнале од дневниот шум, мир и тишина царуваа насекаде, кога наеднаш се слушнаа неколку истрели од пушки. Пред малку мртвите улици брзо оживеаја“.

Просветен деец, раскажувач. Била претплатничка на весникот Вести и на списанието Македонска звезда, а била член (или одржувала блиски контакти) и на „ученољубивото друштво ‘Младеж’ во гр. Воден (Македонија)“, кое се јавувало како издавач на Македонска звезда. Други подетални податоци за нејзиниот живот не располагаме.

Таа е авторка на еден ненасловен текст објавен на страниците на в. Новини од 1899 г., кој можеме да го окаракте...

Таа е авторка на еден ненасловен текст објавен на страниците на в. Новини од 1899 г., кој можеме да го окарактеризираме како првиот македонски расказ напишан од жена. Во него таа пишува за големиот пожар што го зафатил Ново Маало во Воден, при што изгореле 8 куќи, а 10 семејства останале без покрив над главата. Со чувство својствено на книжевник, Зрнева го опишала предвечерјето на настанот: „Беше во ноќта, околу 5 часот (по турски). Улиците на градот веќе беа стивнале од дневниот шум, мир и тишина царуваа насекаде, кога наеднаш се слушнаа неколку истрели од пушки. Пред малку мртвите улици брзо оживеаја. Камбаните забија. Внатре, за неколку минути, улиците се преполнија со народ, кој се растрча кон местото од каде што идеа жалните викотници: ‘Оган! Оган!’“. Понатаму, текстот е исполнет со наративни елементи, а јазикот на опишување на настанот е лесен, разговорлив, исполнет со повеќе реторички прашања: „Што да се прави?“, „Што да се прави сега?“, „Кој ќе се осмели да влезе во пламнатата куќа да спаси едно бедно детенце?“ итн. Во текстот на Зрнева ги наоѓаме најосновните структурни елементи на книжевниот раскажувачки текст: време и простор, опис и дејство, тематска ролја и ликови, наратор и фокализација. Затоа, значењето на оваа објава од Марија Зрнева може да ја согледаме преку акцентирање на два момента: текстот е првата регистрирана репортажа, односно расказ од македонска жена објавена во дневниот печат во XIX век, а Зрнева ја означуваме како првата регистрирана македонска раскажувачка, односно авторка на расказ, засега единствен таков во македонската литература. (С. К.)

Библиографија

Ковилоски, Славчо. 2018. Македонското женско творештво во XIX век. Институт за македонска литература, Скопје; Ковилоски, Славчо. 2021. „Раскажувачкото перо на Марија Зрнева“. Палимпсест бр. 11, стр. 183-190.

Живот и дело

Опус

Библиографија

Контакт

Поважни линкови

МАРИЈА ХР. ЗРНЕВА

Живот и дело

Опус

Библиографија

Контакт

Поважни линкови