МИТРА РИСТОВА (ХРИСТОВА)

Живот и дело

Позната е по нејзината дарба за долги пеења во кои вклучувала различни сижети.

Интерпретаторка на народни песни. Позната е по нејзината дарба за долги пеења во кои вклучувала различни сижети.

Главен извор за нејзиниот живот е Антон Поп Стоилов, кој за време на запишувањето на песните на 6 август 1892 г. во селото Лешко, Ајдучка Маала, навел дека извор била прочуената горноџумајска пејачка мома Митра Ристова. Поп Стоилов наведува дека од Ристова запишал 45 разни песни, дол­ги по 150 стихови. На прашањето од кого слушала толку долги песни, т...

Интерпретаторка на народни песни. Позната е по нејзината дарба за долги пеења во кои вклучувала различни сижети.

Главен извор за нејзиниот живот е Антон Поп Стоилов, кој за време на запишувањето на песните на 6 август 1892 г. во селото Лешко, Ајдучка Маала, навел дека извор била прочуената горноџумајска пејачка мома Митра Ристова. Поп Стоилов наведува дека од Ристова запишал 45 разни песни, дол­ги по 150 стихови. На прашањето од кого слушала толку долги песни, таа одговорила дека „ги слушала од својата 96-годишна баба Вакла Ши­ков­ска од истото село, која знаела многу јуначки песни, некои од нив со по по­веќе од 1000 стиха“ (Поп Стоилов, 2000: 45). Нејзините песни се објавени во Периодическо списание и Сборник на народни умотворенија, наука и книжнина.

Таа е една од ретките македонски пејачки за кои се карактеристични дол­гите пеења, односно песни во кои се содржани голем број стихови. Ка­ко пример ќе ги наведеме песните: „Дете Малианче“ (609 сти­ха), „Женидбата на Милош јунак“ (323 стиха), „Женидбата на мла­­до Црногорче“ (216 стиха) и др. Песната „Дете Малианче“, според редакцијата на Периодичното списание од Браила, претставува чуден спој од поетски и приказнични мотиви. Притоа, на редакторите им изгледала како да е составена од неколку други, бидејќи во неа се ис­пре­плетувале историски подробности кои изгледале „како да се земени од не­кои летописи“ (Поп Стоилов, 2000: 46). Со­др­жината на „Дете Малианче“ е изградена од три самостојни сижети, кои из­вонредно се надополнуваат едни со други, создавајќи прстенеста струк­ту­ра на песната.

Преку техниката на помнење, односно мнемотехниката, Ристова успеала да запамети песни со голем број стихови кои ги дотерувала со чувство за епика и лирика, со нејзиното разбирање за убавото, за естетиката и за потребата од уметничко изразување. Поради ваквиот начин на пеење, со комбинирање на поетски и приказнични мотиви, надополнет со поривот за драматизација, Ристова станала интерпретаторка/поетеса од највисоко рамниште во македон­ската народна поезија. (С. К.)