ПАРАШКЕВА СИРЛЕШЧОВА

Живот и дело

Интерпретаторка на народни песни; баба на браќата Димитар и Костадин Молерови, фолклористи и белетристи.

Интерпретаторка на народни песни; баба на браќата Димитар и Костадин Молерови, фолклористи и белетристи.

Токму браќата Молерови се и главен извор за нејзиниот живот. Од неа, во пе­рио­дот од 1898 до 1900 г., запишале богат фолклорен ма­теријал составен од: песни, приказни, различни свадбени и погребни оби­чаи, обичаи за Велигден, за Митровден, повеќе записи за народната медицина, домот, облеката, детски игри, демонологијата, народната ме­тео­...

Интерпретаторка на народни песни; баба на браќата Димитар и Костадин Молерови, фолклористи и белетристи.

Токму браќата Молерови се и главен извор за нејзиниот живот. Од неа, во пе­рио­дот од 1898 до 1900 г., запишале богат фолклорен ма­теријал составен од: песни, приказни, различни свадбени и погребни оби­чаи, обичаи за Велигден, за Митровден, повеќе записи за народната медицина, домот, облеката, детски игри, демонологијата, народната ме­тео­рологија итн. Собраните материјали биле објавени во посебен зборник ду­ри по повеќе од половина век, во 1955 г. Во нејзиниот репертоар, според класификацијата на Молерови, влегувале: митски и легендарни песни, јуначки, арамиски, ис­ториски, трудови, љубовни, семејни и други песни. Од нив, нај­мно­гу се пронаоѓала во љубовните и семејните песни, кои се и најбројни. Покрај песни и приказни, Парашкева знаела многу гатанки, пословици и легенди, но од особено значење биле нејзините сведоштва за секојдневниот живот и развојот на родното место Банско.

Иако била неписмена, таа имала исклучителен поетски усет и чувство за метрика. Во неколку случаи кога браќата Молеровци од неа ги запишувале испеаните стихови, таа интервенирала со забелешки како треба да се пее: каде треба да има цезура, како се делат ритмичните делови на слогови, но и каде да се стави рима, доколку имало можност. Така, на пример, во еден случај ја искажала забелешката дека наместо: „като блага ме­до­вина“, се пеело: „како два студни кладенци“. Меѓутоа, зборот „медовина“ таа го употребила поради римувањето со завршниот стих: „детелина“. Ес­тетизирањето на стиховите, примената на очудувањето и важноста на зву­кот и мелодијата во нејзиното поетско творештво покажуваат дека и во затворените патријархални заедници можеле да виреат поетски души. (С. К.)