ДАФА ЦЕПЕНКОВА

Живот и дело

Интерпретаторка на народни песни, сестра на Марко Цепенков.

Интерпретаторка на народни песни, сестра на Марко Цепенков.

Потекнува од извонредно надарено семејство на интерпретатори на македонскиот фолклор, родум од с. Ореовец, Прилепско. Таа е една од најдаровитите македонски интерпретаторки на народни песни во XIX век, прочуени по умешноста за импровизација и по авторскиот влог во голем број песни. Наум Тахов, собирачот на народни песни, од неа запишал дури 160 песни што ги објавил во својот Зборник....

Интерпретаторка на народни песни, сестра на Марко Цепенков.

Потекнува од извонредно надарено семејство на интерпретатори на македонскиот фолклор, родум од с. Ореовец, Прилепско. Таа е една од најдаровитите македонски интерпретаторки на народни песни во XIX век, прочуени по умешноста за импровизација и по авторскиот влог во голем број песни. Наум Тахов, собирачот на народни песни, од неа запишал дури 160 песни што ги објавил во својот Зборник. Ова дело содржи 220 песни.

Јазикот на кој пеела Дафа, забележал запишувачот Тахов, бил „крушовски-прилепски дијалект“. Притоа, утврдил тој, „акцентирањето на двосложните зборови паѓа на првиот збор од почетокот, а во многусложените – на третиот од крајот на зборот“ (Тахов 1895: 164), запишал тој. Во неа пејачката ја воспева личотијата на Дафа, која поради „шекер“ очите, грлото и лицето, младото момче сака да ја украде „од кај мајка ти, / од кај татко ти“. Во овој, но и во други случаи, Дафа го употребувала ефектот на огледалност, која сопствената слика на убава и ведра жена ја пренела и во песните.

Стиховите пеени од Д. Цепенкова се тонско-силабични, при што тие често се формираат според мелодијата, од­носно се условени од ритмизираните слогови на песната. Испеаните песни најчесто се движат околу шестерецот и осмерецот, со повремени отстапувања (седмерец, деветерец итн.), што укажува на импровизирање и на авторски влог во песната од страна на пејачката. Дарбата за пеење, меморирањето и употребата на специфични изрази и стилско-изразни форми се одлика само на врвните пејачки, интерпретаторки и поетеси, каква што била Дафа Цепенкова. Нејзината интерпретација била вдахновена, исполнета со блага реч, а нејзиното чувство за ритам и мелодија, според исказите на запишувачот Тахов, биле ненадминливи, исто како и нејзината физичка убавина. (С. К.)