Енциклопедија на македонската книжевност

Живот и дело

Павел Божигробски со преводот на Кониковското евангелие направил еден вид стилизација на јазикот, и може да се смета за чекор кон стандардизација на македонскиот јазик бидејќи вклучил јазични елементи од централните говори на западномакедонското наречје.

Архимандрит, литерат, просветител, преведувач (го превел Кониковско евангелие, односно Неделно евангелие на македонскиот воденски народен говор), преку активностите во повеќе црковно-училишни општини бил активно вклучен во македонската културна и национална преродба.

Во 2003 г. финскиот професор Јоуко Линдстет, специјалист по грчки јазик, го пронајде Кониковското евангелие, кое е од исклучително значење за македонската писмена традиција. Јоуко Линдстет ја увидел јазичната разлика, бидејќи овој уникатен ракопис е напишан двојазично, во две колони, левата на грчки народен јазик од XIX век, а десната на воденско-ениџевардарскиот говор, односно на говорот на потегот Солун – Воден. Книгата го претставува најстариот познат текст со најголема должина, напишан на македонски народен говор.

Основното образование го стекнал во родното место, потоа во духовни училишта, по што се замонашил во Зографскиот манастир. Заминал за Ерусалим, а по извесен период заминал за Русија. Од 1850 до 1856 г. Павел бил претставник на ерусалимскиот патријарх и главен претставник на ерусалимските манастирски таксидиоти со седиште во Солун. Во 1856 г. бил назначен за игумен на влашкиот манастир „Калуга“ во Крајова. Од 1860 до 1867 г. патувал на релација: Букурешт, Цариград, Белград, Прага. Остварил контакт со еден од првите слависти и основоположникот на славистиката како научна дисциплина, Јосеф Шафарик. Извесен период бил свештенослужител во Солун, а по барање на кратовските првенци, од 1867 до 1870 г. бил назначен за игумен на Лесновскиот манастир. Од 1870 г. бил претседател на црковно-училишната општина во Воден, во борбата против грчката пропаганда, имал соработка и поддршка и од Солун. Активен бил околу развојот на просветата во Македонија, ја помагал Славка Динкова во нејзините активности, давал по 1.000 гроша секоја година на солунското училиште, а учествувал и во црковно-националната борба на Македонците. Во 1871 г. во Цариград бил назначен за претседател на Битолската општина, но починал на патот за Битола.

Павел Божигробски има значајно место во македонската културна и национална преродба. Тој се вбројува во групата преродбеници, просветители кои се залагале за отворање училишта на македонски народен јазик ширум Македонија. Од особено значење е објавата на преводот на Кониковско евангелие во периодот кога македонскиот народ ја започнал националната преродба, борбата против туѓите асимилаторски политики, против Цариградската патријашија и борбата за обнова на Охридската архиепископија.

Павел Божигробски се занимавал и со литературна дејност. Собирал и препишувал документи за средновековната историја на балканските народи. Во 1852 г., во печатницата на Држилович во Солун, ја објавил книгата Кониковско евангелие, која всушност претставува превод од грчки на македонски јазик, односно на говорот во с. Кониково, но со грчки букви. Во 1856 г. во Цариград ја објавил книгата Апостол или деанија и послание Свјатих Апостолов на црковнословенски јазик, која била отпечатена во печатницата на Александар Егзарх, а била преобјавена во 1871 година. Негова трета книга, превод од грчки на ениџевардарски говор, е Свјаштеное и божественое евангелие Новага завета. Била отпечатена во 1858 г. на црковнословенски јазик во истата печатница.

Павел Божигробски со преводот на Кониковското евангелие направил еден вид стилизација на јазикот, и може да се смета за чекор кон стандардизација на македонскиот јазик бидејќи вклучил јазични елементи од централните говори на западномакедонското наречје. (В. М. Х.)

Опус

Еүаггелiе. 1852, Ʃолоɴ, Σтампа Күриакова ΔарzнΔє.ѵ.; Апостол или деяния и послания святих апостолов. 1856, Цариградъ; Священное и божественное евангелие Новаго завета. 1858, Цариградъ.

Библиографија

Јачева-Улчар, Елка, Чичева-Алексиќ, Марија. 2020. Прилози кон Кониковското евангелие. Скопје: Менора; Нуарлуото, Јухани. 2005. „Нов наод: ракописот на Кониковското евангелие“ во: зб. XXXI научна конференција на XXXVII Меѓународен семинар за македонски јазик, литература и култура, лингвистика. Скопје: Универзитет „Св. Кирил и Методиј“, стр. 233-237; The Konikovo Gospel - Кониковско евангелие. 2008. Editors: Jouko Lindtedt, Ljudmil Spasov, Juhani Nuorluoto.

Живот и дело

Опус

Библиографија

Контакт

Поважни линкови

ПАВЕЛ БОЖИГРОПСКИ ГРАМАТИКОВ

Живот и дело

Опус

Библиографија

Контакт

Поважни линкови