ЗОГРАФСКО ЕВАНГЕЛИЕ

Опис на делото

Средновековен книжевен ракопис пишуван кон крајот на X или почетокот на XI век. Содржи 304 пергаментни листови напишани со глаголско писмо од кои л. 2 ‒ 40, и л. 58 ‒ 288 се напишани на крајот од X или почетокот на XI век, додека во XII век биле надополнети листовите кои веројатно во меѓувреме се изгубиле (л. 42 ‒ 57) со палимпсестни листови од постаро глаголско евангелие од X век. Кон крајот на XIII век е додаден третиот дел од ракописот (л. 289 ‒ 304), синаксар, напишан со кирилско старословенско писмо. Ракописот е составен од четворица книжевници ‒ двајца што пишувале на глаголица, од кои едниот го пишувал основниот дел од ракописот, а другиот додадениот палимпсестов дел и двајца што пишувале на кирилица од кои едниот го пишувал синаксарот, а другиот кирилските записи во глаголскиот дел од ракописот. Според правописните и јазичните особености се констатира дека ракописот е произлезен од Охридската книжевна школа. Според содржинската структура претставува четвороевангелие ‒ го содржи целосниот текст на четирите канонски евангелија. Почетокот на ракописот е изгубен, поради што евангелето според Матеј (л. 2 ‒ 76 об.) не е целосно, потоа следува евангелието според Марко (л. 77 ‒ 128 об.), евангелието според Лука (л. 129 ‒ 224 об.) и на крај евангелието според Јован (л. 225 ‒ 288 об.). По четирите евангелија следуваат синаксар (л. 289 ‒ 299 об.) и Месецослов (л. 299 об. ‒ 304 об.). Откриен е во 1843 г. во Зографскиот манастир на Атос од страна на австрискиот конзул во Солун, Антун Михановиќ, според што го добил името. Монашкото братство од манастирот преку Петар Севастјанов му го испратиле ракописот на рускиот император Александар II ‒ податок засведочен преку лист од хартија во почетокот на ракописот. Евангелието било предадено во Императорската народна библиотека во Санкт Петербург (денес, Руска национална библиотека), каде што се чува под сигнатура Глаг. 1. (С. П.-Ѓ.)