ОЛИВЕР ПРИЛЕПСКИ

Живот и дело

Книжевник во некој од скрипторските центри од прилепско-битолскиот крај на Македонија.

Книжевник во некој од скрипторските центри од прилепско-битолскиот крај на Македонија. Досега се евидентира само еден негов препис на Службен минеј за месеците јули и август. Во текстолошката структура се среќаваат и преписи на служби за словенски светители, како дел од оригиналната словенска химнографија. Под 24 јули се споменува споменот и славата на првите руски светители Борис и Глеб, чија мајка била Македонка од Охрид и сопруга на кнезот Владимир ...

Книжевник во некој од скрипторските центри од прилепско-битолскиот крај на Македонија. Досега се евидентира само еден негов препис на Службен минеј за месеците јули и август. Во текстолошката структура се среќаваат и преписи на служби за словенски светители, како дел од оригиналната словенска химнографија. Под 24 јули се споменува споменот и славата на првите руски светители Борис и Глеб, чија мајка била Македонка од Охрид и сопруга на кнезот Владимир – во 988 година прогласувач на христијанството за официјална религија и култура во Киевска Русија преку Охридската архиепископија. Под истиот датум е застапен и преписот на Службата за маченица Христина. Под 16 август е застапен препис на Службата за преп. пустиножител Јоаким Осоговски, која има пократка литургиска структура и не соодветствува со другите постари преписи од химнографската творба за истиот светител (пр. со ракописот бр. 113 во НБ – Софија). Канонот за пустиножителот во овој препис не е оригинален состав, туку претставува карактеристична текстолошка адаптација на Канонот за св. Ефтимиј Велики составен од св. Климент Охридски. Творечката компилација ја извршил осоговски монах-химнописец, адаптирајќи ги химнографските песнопеења од оригиналниот Светиклиментов канон и од преведениот византиски канон на Теофилакт Грапт за св. Ефтимиј Велики. Натаму без позначајни творечки зафати и само со преименување ги вклучил песнопеењата како Канон во дел од Службата за преп. Јоаким Осоговски. Од подоцнежен запис се дознава дека ракописот престојувал во библиотеката на црквата „Св. Богородица“ во Битола, за потоа да се однесе во ракописната збирка на манастирот Дечани, под инв. бр. 32. По настаните во Косово од крајот на XX век, заедно со останатите ракописи од овој манастир Оливеровиот минеј е однесен на чување во Белградската народна библиотека. (И.В.)