КОСТА АБРАШ (АБРАШЕВИЌ)

Живот и дело

АБРАШ (АБРАШЕВИЌ), КОСТА (29.V. 1879, Охрид – 20.I. 1898, Шабац)

Во родниот град Охрид е познат и со презимињата: Абрашески, Христоски и Ристески. На деветгодишна возраст заедно со родителите го напуштаат родниот Охрид, заминувајќи на печалба во Шабац. Уште како гимназијалец, чувствувајќи ја социјалната неправда, се активирал во редовите на прогресивната работничка класа и започнал да пишува социјална поезија. Но неговиот животен пат, кој тр...

АБРАШ (АБРАШЕВИЌ), КОСТА (29.V. 1879, Охрид – 20.I. 1898, Шабац)

Во родниот град Охрид е познат и со презимињата: Абрашески, Христоски и Ристески. На деветгодишна возраст заедно со родителите го напуштаат родниот Охрид, заминувајќи на печалба во Шабац. Уште како гимназијалец, чувствувајќи ја социјалната неправда, се активирал во редовите на прогресивната работничка класа и започнал да пишува социјална поезија. Но неговиот животен пат, кој траел неполни деветнаесет години, бил прекинат од болеста туберкулоза, од која неуспешно се лекувал во Бања Ковиљача.

Поезија започнал да пишува уште во раното детство. Првата песна, „Патот во родниот крај“, ја напишал уште на тринаесетгодишна возраст. Од тогаш па сè до својата смрт пишувал љубовно-патриотска и социјално-револуционерна поезија на српски јазик. Објавувал песни во работничките весници: Први мај, Работнички весник и Sвезда, кои излегувале во периодот од 1901 до 1905 година. Бил припадник на работничката уметничка група, која постхумно, во негова чест, била преименувана со името „Абрашевиќ“. Многу години подоцна, постхумно, неговите соученици – социјалисти ја објавиле неговата единствена збирка поезија Песни  (1903).

Критичарите позитивно го вреднуваат неговото поетско дело, вбројувајќи го во редот на „врвните пролетерски поети“ (Ристески 1999: 220) и еден од основоположниците на пролетерската поезија во Македонија и Србија. Поради основоположничката функција на Абраш во видот пролетерска поезија, повеќе културно-просветни работнички здруженија (првата работничка уметничка група формирана во Белград 1903 г., како и КУД формирано 1905 г.) го носат неговото име.

Краткиот животен пат на Коста Абраш му послужил како инспирација на писателот Ѓорѓија Најдоски за да го напише романот за деца и млади Црвената песна на славејот (1988).  (Ј.М.-Г.)