Енциклопедија на македонската книжевност

Живот и дело

Со својата рефлексивно-исповедна поезија од педесеттите и шеесеттите години на минатиот век има автентичен влог во развојот на македонската литература. Меѓу првите пишува лирски песни во проза, а посебно се истакнува и со квалитетна литература за деца.

Поет, писател за деца, раскажувач и антологичар.

Завршил Филозофски факултет (Историја на книжевностите на народите на Југославија) во Скопје. Работел како новинар и уредник во редакции на списанија за деца и млади (Пионерски весник, Титов пионер, Млад борец). Учествувал и во уредувањето на книжевните списанија Млада литература и Разгледи. Најголемиот дел од својот работен век го минал како новинар и уредник во Радио Скопје, и тоа во секторите за култура, уметност, образование и забавно-ревијалната програма и како уредник за историографијата на Радио-телевизија Скопје. Член е на Друштвото на писатели на Македонија од 1957 година. Добитник е на наградите: „Кочо Рацин“, наградата на Радио-телевизија Скопје на СВП, „Книжевен жезол“ на ДПМ и „Ванчо Николески“ на ДПМ.

Андреевски почнува да објавува поезија во педесеттите години од минатиот век (прво за деца, а потоа и за возрасни), кога се конфронтираат поетичките доминанти на градителско-патриотската и интимистичката поезија. Обете оставиле трага и врз неговиот израз, но неговиот поетски сензибилитет ја остварил својата оригиналност, продлабочувајќи ги обете истовремено пеејќи и за личното и колективното, обединувајќи и патриотски, и градителски, и љубовни, и пејзажни и стварносни мотиви. Неговата антологиска поема „Дојдовме“, иако пред сè се чита во патриотско-градителски код, претставува опевање на универзалната непомирливост и хуманистичкиот подвиг, та затоа и станува инспирација за македонскиот композитор Томислав Зографски, кој според нејзините стихови создава композиција за мешан хор, оп. 95 во 1980/1981 година. Уште од првата објавена стихозбирка со наслов Добрина, поетскиот профил на Андреевски се обликува како потенцирано хуманистички и етички. Низ неговите стихови струи една оптимистичка вибрација од „пределот на нежноста“, една доверба во љубовта и можната праведност, така што Димитар Митрев во 1960 г. пишува за него дека: „не ги одбегнува етичките побуди, а ги бара и ги искажува со непринудена отвореност. Затоа, зборот ‘добрина’ често се обновува во текстот на тие песни и станува нивен лајтмотив“. Подоцна, во 1987 г., Петар Т. Бошковски реферирајќи на оваа забелешка на Митрев, го нарекува Андреевски „поет на добрината“ (Бошковски 1987: 61). Поетскиот свет на Андреевски добива изразени контури во библиофилското издание на стихозборката Сребрен поток од 1969 г., во која се обединети и повторно објавени песните од претходните негови збирки. По многу години, во почетокот на дваесет и првото столетие, Андреевски го фокусира својот поетски интерес врз традиционалната јапонска стихувана поетска форма хаику и во 2007 г. ја објавува збирката Дождот.

Творештвото за деца на Цане Андреевски зазема видно место во македонската литература. Во него длабокиот хуманизам на суптилен начин добива и воспитно-дидактична димензија. Поезијата и прозата за деца и млади зазема голем дел од неговиот опус и се одликува со нагласена игривост и хумор, како и со почит и разбирање за детскиот поглед на свет. Ненаметливо, со вешто приспособен стил и јазик, Андреевски ги проширува спознајните и емотивните хоризонти на децата и го поттикнува нивното созревање. Автор е на многу радиодрами и телевизиски игри за деца, емитувани на програмите на Македонската радио-телевизија.

Спојот на неговиот книжевен и новинарски ангажман доживува висок степен на реализација во подготовката на една значајна документаристичка книга, преку која генерациите имаат можност да го запознаат одблиску великанот, општественик и книжевник, Блаже Конески. Тоа е книгата Разговори со Конески која за прв пат се појавува во 1991, а потоа доживува и доработки и преизданија и се вбројува меѓу највредните прилози за изучување на ликот и делото на Конески.

Цане Андреевски е приредувач и на една антологија на македонска љубовна лирика, објавена во 1979 година. (С. С.-Е.)

Повеќе

Автор

ЦАНЕ АНДРЕЕВСКИ
10.VII 1930, Кратово -
современа книжевност
автор

Опус

Сончева порака. 1951. Скопје: Скопје: Кочо Рацин (поезија за деца); Јаготки. 1955. Скопје: Детска радост : Култура : Македонска книга : Мисла : Наша книга (раскази за деца); Добрина. 1956. Скопје: Култура (поезија); Што има ново. 1959. Скопје: Култура (поезија за деца); Свечености. 1964. Скопје: Кочо Рацин (поезија); Предели. 1966. Скопје: Мисла (поезија); Сребрен поток. 1969. Скопје: Мисла (поезија); Планета со петел. 1976. Скопје: Култура (поезија за деца); Врски. 1982. Струга: Мисла (поезија); Нашите први учители. 1982. Скопје: Детска радост (повест за деца); Остануваме на Ножот. 1984. Скопје: Детска радост (повест за деца); Светот и ние. 1987. Скопје: Наша книга (поезија); Шинато уво. 1989. Скопје: Детска радост (поезија за деца); Дарби. 1990. Скопје: Детска радост (приказни за деца); Разговори со Конески. 1991. Скопје: Култура (разговори); Белата мечка, синиот кит и другите. 1998. Скопје: Матица македонска (поезија и проза за деца); Разговори со Милчин. 2001. Скопје: Матица македонска (разговори); Дождот. 2007. Скопје: Силсонс (хаику поезија); Малата голема точка. 2005. Скопје: Просветно дело, Редакција Детска радост (раскази за деца); Зоро златна и румена – прикази и приказни. 2015. Скопје: Галикул (есеи)

Библиографија

Алексиев, Ацо: „Цане Андреевски: „Добрина“, Култура, 1956“. Млада литература, 1957, год. VII, бр. 1, стр. 57-63; Арсовски, Георги: „Таа сончевина – детството“. Развиток, 1986, год. XXIV, бр. 4-5, стр. 249-253; Бошковски, Петар Т.: „Цане Андреевски: ‘Свечености’“. Разгледи, 1965, год. VII, бр. 5, стр. 491-495; Петар Т. Бошковски: „Поет на добрината“ во: Есеи и критики, Скопје: Матица, 1997; Бошковски, Петар Т. 1987. „Цане Андреевски – поет на добрината“ во: Андреевски Цане. Светот и ние. Скопје: Наша книга; Друговац, Миодраг: „Цане Андреевски како детски писател“. Развиток, 1974, год. XII, бр. 6, стр. 446-451; Иванов, Благоја: „Цане Андреевски: Животот – неповторлива свеченост“. Разгледи, 1969, год. XI, бр. 4, стр. 348-352; Критичарите за творештвото на Цане Андреевски. Развиток, 1986, год. XXIV, бр. 4-5, стр. 230-241; М. Ц.: „Една порака“ (Цане Андреевски: „Сончева порака“, изд. на ДКУМ „Кочо Рацин“, Скопје, 1951). Млада литература, 1952, год. II, бр. 3, стр. 43-45; Митрев, Димитар. 1960. Повоени македонски поети – антологија. Скопје: Кочо Рацин.

Живот и дело

Опус

Библиографија

Контакт

Поважни линкови

ЦАНЕ АНДРЕЕВСКИ

Живот и дело

Опус

Библиографија

Контакт

Поважни линкови