ХЛУДОВ ПАРИМЕЈНИК

Опис на делото

Средновековен книжевен ракопис пишуван кон крајот на XIII или почетокот на XIV век (1294-1320 г.). Содржи 171 пергаментен лист напишани со кирилско старословенско писмо од еден главен пишувач ‒ поп Никола Брата и уште двајца анонимни пишувачи кои се јавуваат на неколку места во ракописот. Според правописните и јазичните особености се констатира дека ракописот е произлезен од Кратовската книжевна школа. Пишуван е како одраз на постара книжевна традиција. Содржинската структура на ракописот ја одразува редакцијата ревидирана според византискиот протограф на паримејникот во X век на просторот на Македонија, а која се разликувала од Кирилометодиевиот прототип преведен уште во Велика Моравија. Застапени се паримии (читања од Стариот завет, кои се читаат на вечерната спроти големите празници и читања од Новиот завет ‒ апостолски и други богослужбени песни). Во ракописот на л. 170 об. ‒171 се наоѓа стандардизиран запис според структурните норми на византиските и јужнословенските кратки книжевно-изразни форми од пишувачот на паримејникот во кој се открива неговото име (Никола, со мирско име Брата) и периодот кога е пишуван текстот (во времето на византискиот император Андроник II Палеолог и неговиот син совладетел Михаил IX). Пронајден е од страна на Виктор И. Григорович, а потоа подарен на Алексеј И. Лобков. Во науката е познат како Хлудов и Лобков паремејник, бидејќи првично бил во сопственост на Алексеј И. Лобков, а потоа на Алексеј И. Хлудов. Денес се чува во Хлудовата збирка во Државниот историски музеј во Москва, сигн. № 142. (С. П.-Ѓ.)