ПОБРАТИМИ

Опис на делото

Побратими е прв роман на Јордан Леов и трет роман во современата македонската литература, по Село зад седумте јасени на Јаневски и Крпен живот на Стале Попов. Приказната на овој роман отвора нови пристапи во раскажувањето, преку панорамско сликање на еден регион и галерија ликови во кои се одразени сите социјални, економски и психолошки специфичности на времето меѓу Двете светски војни. Ликовите се претставници на чаршискиот градски живот, трговци, занаетчии, луѓе од народот, претставници на власта и црквата. Овој роман се гради на почвата на регионалниот, битов реализам, испреплетен со хумористично – сатирични елементи во претставувањето на стварноста.

Хронолошкиот редослед на настаните, систематично ја гради приказната низ централен настан кој ги поврзува сите нивоа на текстот. Главниот лик е Џон Ангелофф, печалбар, кој по цели дваесет години доаѓа во својот град, со цел да започне нова епизода во својот живот и во животот на градот во првите повоени години. Неговата мотивација е јасна, а поврзана е со поширока реставрација на земјата, но и обезбедување личен, социјален и материјален статус во средината. Во манирот на Сервантес, покрај ликот на Џон Ангелофф, Леов го поставува ликот на Јовче Елез. Јовче е антипод на Џон, негова спротивност, побратим во идејата за отворање рудник кој треба да поттикне економска безбедност на луѓето и развој на тој крај. Џон е остроумен и со поголемо претприемачко искуство, стекнато низ печалбарските години по широкиот свет. Јовче Елез е простодушен, приземен, негова верна сенка и придружник во разрешување на перипетиите и интригите со кои се соочуваат на патот кон остварување на својата цел.

Преку овој спој на спротивности, Леов всушност креира еден лик, преку чие дејствување се прикажуваат сите карактеристики и битови обележја тоа време. Па така, низ главниот настан – процесот на добивање концесија за отворање на рудникот и соочувањето со бирократската, корумпирана и денационализаторска власт, тој исцртува низа карактери, типични ликови. Интригантството, остроумноста, лековерноста, корумпираноста и простодушноста се испреплетени во една функционална целина и се главните контури кои го движат животот. Леов го црпел богатиот материјал од родниот град и уметнички го трансформирал во реализам кој ја отсликува историјата на еден град и луѓето во него. На поширок план, овој роман е исечок од националната историја и економскиот и социјалниот развој на земјата во повоениот период. Без подлабоко психолошко портретирање, тој создава реализам на настани преку кој всушност го одразува животот меѓу Двете светски војни. (Т. Ќ.)