ЛЕСНОВСКИ ПРОЛОГ

Опис на делото

Средновековен книжевен ракопис од 1330 г. Содржи I+320 пергаментни листови, напишани од тројца книжевници: Станислав, неговиот ученик Партенија и еден анонимен книжевник. Според правописните и јазичните особености ракописот е произлезен од Лесновскиот книжевен центар. Според содржинската структура е од типот на целосни пролози со кратки житија и помени за сите месеци и денови од црковната година, според типот на Константин Мокисијски, главно присутна во руското ракописно наследство. За секој ден се запишани имиња на светители, а за некои има напишано и кратки житија или само тропари. Во него се застапени проложни житија за Св. Гаврил Лесновски, за руските Св. мач. Борис и Глеб, како и оригинални словенски творби во кои се слават помените за Св. Кирил Солунски, заедничкиот помен на Св. Кирил и Методиј, поменот за бугарскиот цар Петар и др. Житието на Св. Гаврил Лесновски ја одразува втората текстуална варијанта која претставува најстар досега евидентиран препис на оваа оригинална творба.На крајот од ракописот (л. 320 об. и дел од л. 321) се наоѓа подолг запис, во вид на поговор во којшто се наведуваат податоци за пишувачот на ракописот (Станислав ), за нарачателот (егуменот на Лесновскиот манастир Теодосиј) и за периодот кога е пишуван (во времето на злетовксиот жупан Драгослав и српскиот крал Стефан Урош). Низ ракописот се јавуваат и други записи од книжевникот.Напишан е во Лесновскиот манастир, според што го добил и името. Во науката е познат и како Станиславов пролог по името на главниот пишувач Станислав. Се чува во Архивот на Српската академија на науките и уметностите во Белград, сигн. № 53. (С. П.-Ѓ.)