СТЕМАТОГРАФИЈА

Опис на делото

Преводно-компилативна бакрорезна книга на дојранчанецот Христофор Жефаровиќ и виенскиот уметник Томас Месмер, печатена во Виена во 1741 година. Изворното издание се случило во Виена во 1701 година на латински јазик, а го подготвил хрватскиот писател Павел Ритер Витезовиќ. Самиот назив на книгата Стематографија означува опишување на грбови и родослови, која како културолошки предизвици ги има предвид просветителските идеи за претставување на древните етногенетски илирски идентитети на балканските народи. Првиот дел од книгата претставува своевиден Албум со портрети на 24 јужнословенски светители и владетели, меѓу кои на св. Методиј Солунски, св. Наум Охридски, св. Климент Охридски и на охридскиот архиепископ Теофилакт. Следи Похвално стихословие од 110 стихови за нарачувачот на изданието, патријархот Арсениј IV. Вториот дел е хералдички, каде што се претставени грбовите на 56 посебни народи – секој од нив проследен со четиристишна строфа, која ги воспева карактеристиките на земјата заедно со потеклото и смислата на грбот. Во хералдичкиот состав на лист 27 е застапен и грбот на Македонија, под кој е запишана посебна четиристишна строфа. Содржината завршува со Похвално стихотворение за Христофор Жефаровиќ, напишано од Павел Ненадовиќ. Стематографијата ги поттикнала патриотските идеали кај повеќето балкански народи, при што станала мошне популарна како изворна инспирација за преродбенските идеи кај Јужните Словени. (И.В.)